Iedereen collaboratief onderhandelaar?

Herman
Buyssens
25 oktober 2018

In het streven van de overheid om justitie vanuit besparingsoverwegingen te privatiseren en het beroep op de rechter te ontmoedigen door financiële en wettelijke drempels, zullen onderhandelingen nog meer aan aan belang winnen.

Vanaf 1 januari 2019 zullen partijen die betrokken zijn in een geschil kunnen kiezen voor de collaboratieve onderhandelingen, een nieuwe alternatieve vorm van conflictoplossing  via vertrouwelijke onderhandelingen, begeleid door collaboratieve advocaten.

Een collaboratieve advocaat is een advocaat die op basis van een beperkt mandaat een minnelijk akkoord tracht te bekomen voor zijn of haar cliënt.   Slaagt hij niet in zijn opdracht, dan mag hij die cliënt niet langer bijstaan. 

Hij moet daartoe een bijzondere opleiding hebben gevolgd, erkend zijn door de Orde van Vlaamse Balies en het reglement voor collaboratieve advocaten hebben onderschreven.

Bij aanvang moet een collaboratief onderhandelingsprotocol worden afgesloten waarin de gegevens en principes staan die de partijen moeten naleven.  Als de collaboratieve onderhandeling lukt, leggen de collaboratieve advocaten het akkoord vast in een collaboratief onderhandeld akkoord dat op zijn beurt aan een aantal voorwaarden moet voldoen.

Elke partij draagt zelf de erelonen en de kosten van haar collaboratieve advocaat,  tenzij ze daar anders over beslissen.

Maar is dit wel zo nieuw?

Vanouds is het voor elke zichzelf respecterende advocaat een habitus om eerst te streven naar een onderhandelde oplossing van het geschil, alvorens naar de rechtbank te trekken.  Vooral in zakelijke en financiële geschillen, waarin emoties geen rol (zouden mogen) spelen, bewijzen onderhandelingen tussen advocaten hun meerwaarde.

Bij een onderhandeling kunnen partijen het achterste van hun tong laten zien en wordt hun standpunt meteen vertolkt door een woordvoerder die juridisch onderlegd is en daardoor onmiddellijk rekening houdt met de juridische haalbaarheid, de wettigheid en de uitvoerbaarheid van een mogelijke oplossing.

Bieden collaboratieve onderhandelingen wel een meerwaarde?  En wat met de kostprijs?

Onderhandelingen tussen advocaten vergen geen specifiek wettelijk kader.  Ze worden wel beheerst door de deontologie die geldt voor alle professionele contacten binnen de advocatuur en waarvan in deze context de vertrouwelijkheid van de briefwisseling en van de besprekingen tussen advocaten de belangrijkste zijn.  Dit zijn ontzettend waardevolle troeven om op een flexibele wijze met een tegenstrever tot een onderhandelde oplossing te komen, zonder dat welke procedure dan ook moet worden gevolgd.  Het zijn tools waarvan het belang niet onderschat mag worden. 

De gewoon onderhandelende advocaat is partijdig.  De collaboratieve advocaat is dat niet.   Nochtans is de wettelijk verankerde partijdigheid van de advocaat cruciaal in een onderhandeling: zij verzekert de cliënt ervan dat zijn advocaat zijn belangen zal verdedigen. 

Bij een ‘gewone’ onderhandeling zijn de raadslieden van bij aanvang perfect op de hoogte van de elementen van het geschil, moeten geen regels over de onderhandeling worden afgesproken en wordt een akkoord bezegeld door een dading of eenvoudig door officiële briefwisseling.   Collaboratieve onderhandelingen zullen omslachtiger zijn en langer duren dan de gewone onderhandeling, al is het maar omwille van de procedurele vereisten inzake protocol en akkoord.

Wanneer partijen bij een collaboratieve onderhandeling ook nog eens worden bijgestaan door hun raadslieden, betalen zij niet alleen het ereloon van hun eigen raadsman, maar ook dat van de collaboratieve advocaat.

blogs overzicht